Met een stijlfiguur gebruik je woorden op een bijzondere manier. Hierdoor wordt de boodschap interessanter, valt meer op en krijgt meer kleur.
Een serie over stijlfiguren
In deze blog wil ik vertellen wat een stijlfiguur is en een aantal voorbeelden geven. Een paar volgende blogs zullen een aantal leuke stijlfiguren verder uitwerken. Het wordt dus een kleine serie. We kijken in elke blog naar het nut en het gebruik van zo’n stijlfiguur, met leuke voorbeelden.
Het inzetten van een stijlfiguur
Een blog uit de serie Stijlfiguren.
Zie Antithese als stijlfiguur, Het chiasme, Een zacht eufemisme, De overdreven hyperbool, De kracht van ontkenning in de litotes en de Oximoron, tegenstelling met betekenis.
Een stijlfiguur is een speciale manier waarop je woorden gebruikt om je boodschap interessanter, opvallender of kleurrijker te maken. Het is een bijzondere draai aan de manier waarop je spreekt of schrijft, zodat het meer opvalt en indruk maakt op mensen die het lezen of horen. Het is een beetje zoals het gebruiken van speciale kruiden in het eten om het lekkerder te maken!
Een verhaal – of een onderdeel daarvan – wil je spannender maken, even tot rust laten komen, extra aandacht geven of bijvoorbeeld verduidelijken. Dat kan door (onder andere) stijlfiguren in te zetten.
Enkele voorbeelden
Hier heb ik even zesentwintig stijlvormen op alfabetische volgorde neergezet.
Alliteratie, allegorie, anafora, antithese, assonantie, chiasme, climax, consonantie, ellips, eufemisme, hyperbool, ironie, litotes, metafoor, metonymie, onomatopee, oxymoron, paradox, parallelisme, personificatie, pleonasme, retorische vraag, synecdoche, tautologie, vergelijking, woordspeling.
We gaan ze niet allemaal behandelen, maar natuurlijk alleen stijlvormen die goed bruikbaar zijn en die ik leuk vind. Ik houd bijvoorbeeld erg van de oxymoron.
Nou, vooruit. Een voorproefje – de oxymoron
Omdat dit tot nu toe maar een saaie blog is, geef ik vast een voorproefje: Het nut en het gebruik van de oxymoron.
Een oxymoron is een retorisch middel (stijlfiguur) waarbij twee tegenstrijdige begrippen of woorden naast elkaar worden geplaatst om een opvallend contrast te creëren. Twee woorden worden gecombineerd die elkaar in hun letterlijke betekenis tegenspreken, maar in figuurlijke zin wel kloppen.
Het kan niet en toch klopt het. Dat vind ik nou leuk. Het woord zelf is ook al een oxymoron. Het woord oxymoron is namelijk afgeleid van het Grieks. Het bestaat uit twee delen: ‘oxy,’ wat scherp of spits betekent, en ‘moron,’ wat dwaas of stomp betekent.
Even een paar voorbeelden. Geen zorgen, er komt nog een volledige blog die helemaal gewijd is aan de Oxymoron.
- Afschuwelijk mooi
- Begrensde vrijheid
- Bindend studieadvies
- Burgeradel
- De anarchie regeert
- De kleine reus
- Echte imitatie
- Een exacte schatting
- Een levend lijk
- Enorm klein
- Georganiseerde chaos
- Gematigd extremisme
- Haast je langzaam
- Het radicale midden
- Negatieve groei
- Oud nieuws
- Oudere jongere
- Ongekroonde koning
- Omhoog(ge)vallen
- Oorverdovende stilte
- Publiek geheim
- Ruim onvoldoende
- Uitzonderingsregel
- Vloeibaar gas
- Volslank
- Virtuele werkelijkheid
- Vredesstrijd
- Werkvakantie
- Ziende blind en horende doof (twee keer oxymoron)
Dit was een smaakmaker. Graag tot ziens in het volgende deel van deze serie: Stijlfiguren!