In het echte leven vermijden we conflicten liever. Maar in verhalen zijn ze onmisbaar. Ze vormen het kloppend hart van elk goed boek. Hoe dan?
Wat is conflict
We denken vaak aan ruzie, onbegrip of pijnlijke woorden. De schrijver in de afbeelding hierboven ziet als het ware het gevecht al voor zich. Maar zo werkt het niet (altijd) bij het schrijven van een goed verhaal.
Een verhaal heeft altijd spanning nodig, omdat dat is wat ons nieuwsgierig maakt naar wat er gaat gebeuren — zonder spanning haakt de lezer af. En waar spanning is, is bijna altijd conflict. Iemand wil iets, maar er staat iemand anders in de weg. Een vrouw wil iets stopzetten, maar is bang iemand te kwetsen. Een man wil ergens weg, maar voelt zich schuldig tegenover de achterblijvers.
Waarom we conflicten liever mijden
In ons dagelijks leven streven we naar harmonie. Ruzies vermijden we, confrontaties schuiven we voor ons uit. We kiezen soms voor vrede, zelfs als dat betekent dat we onze ware gevoelens onderdrukken.
Waarom in literatuur dan wel
In literatuur is het juist het conflict dat de lezer boeit. Het is de wrijving die het verhaal tot leven brengt. De protagonist – meestal de hoofdpersoon – wil iets bereiken, maar stuit op tegenkrachten: dat is het begin van conflict. Die tegenkracht kan een antagonist zijn (iemand die hem of haar actief tegenwerkt), maar ook een intern conflict, zoals twijfel of schuld. Het kan een externe situatie zijn, zoals armoede, oorlog of ziekt en soms is er sprake van tragiek, waarbij de keuzes van de hoofdpersoon juist het ongeluk veroorzaken – en dat maakt het alleen maar spannender.
Een goed verhaal zet spanning op via al deze verschillende elementen, totdat de climax bereikt wordt: het punt waarop alles beslist wordt. Daar is creativiteit voor nodig. Tegelijkertijd hoeft een schrijver alleen maar om zich heen te kijken en de ideeën zullen stromen.
Een blog uit de serie Schrijven en schrijver.
Het betrekken van de lezer
Een verhaal zonder conflict is als een schip zonder wind. Het blijft drijven, maar komt nergens. Conflicten—of ze nu intern zijn, zoals twijfel of schuld, of extern, zoals een vijand of obstakel—geven het verhaal richting en diepte. Ze dwingen personages tot actie en ontwikkeling, waardoor de lezer betrokken raakt en blijft lezen.
Wanneer een sterke leider het volk op de hand krijgt, ontstaan conflicten overal in de samenleving. Dat wordt duidelijk in Schijnvrede. Mensen raken onderling verdeeld, duidelijkheid wordt vervangen door twijfel en onrust. Het houdt (hopelijk) de lezer op het puntje van zijn stoel.Oefenen met conflict in je schrijven
Als schrijver kun je oefenen met conflicten door je personages voor keuzes te stellen. Wat gebeurt er als hun diepste verlangen botst met een onoverkomelijk obstakel? Nienke betrapt een klant op diefstal, maar weet dat de dader erg arm is — grijpt ze in of zwijgt ze? Sanne krijgt een baan aangeboden waar ze van droomt, maar moet daarvoor haar zieke moeder achterlaten — kiest ze voor zichzelf of voor haar familie? Lotte ziet haar collega plagiaat plegen tijdens een presentatie — meldt ze het of houdt ze zich afzijdig? Rick krijgt de kans om zijn schulden snel af te lossen met een bedenkelijke klus — zegt hij ja of blijft hij trouw aan zijn principes?
Laat de personages worstelen, falen, en uiteindelijk groeien. Door conflicten te integreren, maak je je verhaal niet alleen spannender, maar ook menselijker.
De kunst van het conflict
Het creëren van een geloofwaardig conflict vereist inzicht in je personages. Wat drijft hen? Wat vrezen ze? Waar worden ze door geraakt? Door deze vragen te beantwoorden, kun je conflicten ontwikkelen die resoneren met de lezer. En onthoud: een goed conflict is niet zwart-wit, maar zit vol grijstinten die het verhaal verrijken.
Dus, terwijl we in het echte leven conflicten vermijden, omarmen we ze in onze verhalen. Want zonder conflict is er geen geloofwaardig verhaal.
Heb je een mooie aanvulling? Reageer hieronder op deze blog.
Bezoek de webshop voor inspirerende boeken en ontdek hoe daar ideeën samengeweven worden met personen en conflicten tot onvergetelijke verhalen.
