Eufemismen zijn als fluwelen handschoenen voor harde waarheden. Ze verzachten, verbloemen en verpakken de realiteit in vriendelijkere woorden.
Een zachte omweg in taal
Een blog uit de serie Stijlfiguren.
Schrijvers en taalliefhebbers kunnen deze stijlfiguur doeltreffend inzetten om complexe of gevoelige onderwerpen op een subtielere manier te benaderen. Met andere woorden: Met een eufemisme spreek je met zachte woorden over een pittig onderwerp.
In een wereld waar woorden krachtiger zijn dan zwaarden, bieden eufemismen een elegante ontsnappingsroute uit ongemakkelijke situaties. Ze helpen ons om te praten over moeilijke onderwerpen zonder onnodig ongemak te veroorzaken.
Een delicate balans
Een eufemisme kunnen we een delicaat evenwicht noemen tussen eerlijkheid en beleefdheid. Het laat ons toe om respectvol te blijven, zelfs wanneer we de waarheid een beetje verhullen. Denk maar aan “het loodje leggen” in plaats van “overlijden” of “een maatje meer hebben” in plaats van “dik zijn”.
Nog meer voorbeelden
Een paar voorbeelden geven een beter beeld.
“Een paar centjes verdienen” voor “arm zijn”
“Een beetje onhandig” in plaats van “klunzig”
“Een paar jaartjes ouder” voor “oud”
“Een beetje creatief boekhouden” in plaats van “fraude plegen”
“Niet helemaal waar” voor “liegen”
“Een kleine vergissing” in plaats van “fout”
“Een moment van bezinning” voor “straf”
“Niet helemaal alert zijn” in plaats van “dronken zijn”
“Een uitdaging” voor “probleem”
“Een levendig gesprek” voor “ruzien”
“Iets minder gezegend zijn met geluk” in plaats van “ongelukkig zijn”
“Een tweede jeugd beleven” voor “midlife crisis hebben”
“Een alternatieve levensstijl” in plaats van “anders zijn dan de norm”
“Een beetje in de war zijn” voor “verward zijn”
“Een strategische terugtrekking” in plaats van “vluchten”
“Een beetje eigenaardig” voor “vreemd zijn”
“Een beetje apart” in plaats van “raar”
“Een ongeplande omweg” in plaats van “verdwaald zijn”
“Een tijdelijke financiële uitdaging” voor “failliet gaan”
Niet alleen op papier
Uit de voorbeelden blijkt dat eufemismen eigenlijk vooral veel voorkomen in het dagelijks taalgebruik. Het is natuurlijk ook leuk en zinvol om ze te verwerken in geschreven verhalen.
